Otwarcie wystawy malarstwa Zuzanny Szary

Otwieramy wystawę malarstwa Zuzanny Szary, młodej, interesującej w swojej twórczości artystki, żyjącej i tworzącej w Krakowie. Wystawa w Galerii Sztuki Współczesnej ms44, jest przekrojową prezentacją twórczości artystki, więc zobaczymy na niej obrazy powstałe na przestrzeni ostatnich lat. Na zebrane w ms44 prace, proponuję spojrzeć poprzez współczesną ideę, dość enigmatyczną jeszcze, „Nowego Romantyzmu”, swobodnie wyrażoną na wystawie językiem malarskiego ekspresyjnego obrazowania i obecną w warstwie narracyjnej. To swoisty, nie tylko dla artystki i znacznie szerszy ikonograficzny zbiór pojęć, symboli i zapożyczeń, użytych dla wyrażenia obawy przed tym, co nadchodzi, lęku przed narastającym rozedrganiem porządku współczesnego świata. I przeczuwanym brakiem kontroli nad przyszłością. Tytuł wystawy, "Dusiołek/albo/Sen Baby Jagi" zapowiada mistyczną i nieoczywistą choć refleksyjną podróż, poprowadzoną w przestrzeni znaczeń, pomiędzy baśniowym Bolesławem Leśmianem, pre romantycznym malarzem Johannem Heinrichem Füssli a widmowym Derridą. To równocześnie mistyczna opowieść o świecie zwierząt i naturze, afirmująca je, czytana jako misteryjne zejście do podziemia, w którym konfrontujemy się z przemijaniem i śmiercią. Co może stać się impulsem dla poszukiwania wyższej świadomości poprzez kreację mitu, w odpowiedzi na głoszony przez Chantal Delsol zanik transcendencji. Współcześnie, dramatycznie potrzebujemy tego mitu, aby zyskać poczucie, że świat, w którym przemijamy wydarza się naprawdę, a nie jest tylko bańką mydlaną, którą w każdej chwili może zdmuchnąć wiatr. Poszukujemy dotknięcia Innego, jak twierdzi Adorno. Szukajmy więc, ponieważ prace zgromadzone na wystawie dają nam taką możliwość. W jej przestrzeni mit nie będzie sprowadzany wyłącznie do opowieści, odnoszących się do sił nadprzyrodzonych i cudownych okoliczności, lecz może być traktowany jako źródło symbolicznych sił i praw, które dzisiaj organizują życie człowieka na ziemi i być może stanowią nową ekspresję jego duchowej natury. Zuzanna Szary mówi: "Moje prace skupiają się na opowiadaniu historii bliskości. Bliskości nieoczywistej, między gatunkami, a nawet ze światem nieożywionym. Prawda o nas samych jest ukryta w tej bliskości, na przykład między ręką a stołem, między powietrzem a ciałem, zwierzętami a ludźmi." Ta zapowiadana wędrówka w poszukiwaniu prawdy, poprzez „Świat uczuć i wyobraźni” przedstawiony na wystawie w ms44, jest współczesną, coraz częstszą decyzją o powrocie do mitycznej narracji, tożsamą z cykliczną formą czasu. Zastępuje tym samym paradygmat socjologicznej krytycznej narracji zapisu socjologicznego, obowiązujący w sztuce przełomu XX i XXI wieku. Malarstwo Zuzanny Szary stwarza przestrzeń dla powyższych refleksji, ich głębokość jest naturalnie zależna od wymiaru i powagi naszego własnego zaangażowania, nietrudno jednak zauważyć, że te piękne, często niepokojące prace budujące pozór całości, komplementarności dostrzegalnego świata, ujawniają fundamentalne pęknięcie w samym porządku rzeczywistości, w naszym istnieniu, czyli obecność derridiańskiego widma. Jacques Derrida, równie bezcielesny jak Kot z Cheshire ; ) tłumaczy, że należy nauczyć się żyć pośród tych zjaw:„Widma są bowiem zawsze tutaj, nawet jeśli nie istnieją, nawet jeśli już ich nie ma, nawet jeśli jeszcze ich nie ma. Gdy tylko otwieramy usta i zaczynamy mówić, dają nam one do przemyślenia owo <tutaj>”. Nie należy się jednak tego obawiać, Agata Bielik-Robson w eseju ”Uśmiech Widma bez Ciała: kabalistyczna baśń z Derridą w tle”, uspokaja: „...gros myśli Derridy to wariacje na temat cimcum, czyli wielkiego wycofywania się Boga, który na koniec staje się tym samym, co Kot z Cheshire: uśmiechem bezcielesnego widma.” Co może oznaczać, że toczy się właśnie proces uwalniania od prawd i zakorzeniania w mitach, które stanowią gruz dawnych prawd, używanych teraz do wznoszenia nowych budowli, jak zauważa Delsol. Zuzanna Szary i jej podobni twórcy, obejmują więc ziemię w części opuszczoną, nawiedzaną przez bezcielesne widma, ale z rzadkim przywilejem stworzenia czegoś nowego, zgodnie z tym jak powiedział Mircea Eliade, że osiedlanie się w jakiejś krainie, jest równoznaczne ze stworzeniem nowego świata. Oby tak się stało.
Powyższe rozważania to zaledwie krytyczny szkic podkreślający umiejętność obrazowania i prowadzenia narracji przez artystkę i choć zrozumienie zapożyczonych znaczeń, a także wpisanie twórczości Zuzanny Szary w szerszy kontekst, może ułatwić recepcję jej prac, to nie traktujmy tego jako wykładni, ponieważ odwiedzając galerię obcujemy z żywym ciałem sztuki w całej jego urodzie i emocjach które budzi.

otwarcie 14.06, godzina 18.00

czas trwania od 14.06 – do 02.08.2025
Galeria Sztuki Współczesnej ms44, ul. Armii Krajowej 13, Świnoujście

kurator: Andrzej Pawełczyk

Zuzanna Szary, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Wydział Malarstwa. Warsztat malarski rozwijała w pracowni prof. Andrzeja Bednarczyka. W 2022 roku otrzymała nagrodę Grand Prix im. Magdaleny Abakanowicz Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu w 11. edycji konkursu „Nowy Obraz/Nowe Spojrzenie”. Wyróżniona również w Ogólnopolskim Konkursie Malarstwa Studenckiego im. Wojciecha Fangora. Żyje i pracuje w Krakowie.